Thống kê cho bọn không biết gì (về thống kê)

05-01-2025

Tác giả chọn tên Naked Statistics rất hay nhưng sách này là for dummies tức là dành cho những người không biết gì về nội dung sách muốn nói 😀

Tác giả không xa lạ với nhiều người, tôi cũng đã đọc quyển Naked Economics bản dịch đầu tiên năm 2008, và biết thêm nhiều về economics vốn còn mới mẻ với tôi thời điểm đó (nghề nghiệp của tôi và thứ tôi có thể làm tốt đến rất tốt 😛 là… cu li tay to :D). Công bằng mà nói trong một số sách dạng economics for dummies in trong mấy năm đó thì có lẽ quyển này hay nhất. Và cái tít phụ rất là ấn tượng nữa 😀

Mấy tháng trước mới thấy giới thiệu quyển Naked Statistics thế nên cũng mua về đọc vì tôi còn dốt statistics hơn cả economics. Cơ bản về thống kê thì không có gì lạ với mọi người, ai cũng quá quen với các con số % của đủ mọi thứ trên báo chí mỗi ngày, nhưng đi vào chi tiết để hiểu các con số đó (trong bối cảnh của chúng) và cách để có được các con số đó thì chỉ còn một số người là hiểu rõ. Cũng vì ít người hiểu về thống kê nên thống kê cũng là thứ hay bị lấy ra để thao túng, làm những trò dối trá.

Statistics cũng khó hiểu và chán hơn economics, ít nhất là tôi thấy như vậy :D. Có lẽ vì chúng ta phải vật lộn hàng ngày với economics nhiều hơn là với statistics, nhưng statistics có thể làm bạn hiểu sai lệch một vấn đề và đặt cược sai cửa, và mất tiền thì lại là vấn đề economics rồi 😀

Trong sách có rất nhiều ví dụ, nhưng một ví dụ dễ hiểu và thiết thân nhất với mỗi người có lẽ là lời khuyên đừng bao giờ mua xổ số/vé số. Tác giả dẫn chứng từ xổ số bang Illinois nhưng xổ số ở đâu trên đời này thì cũng vậy thôi. Nếu bạn bỏ 10.000đ mua một tờ vé số thì giá trị kỳ vọng bạn lấy lại chỉ còn 5.300đ, trừ khi bạn mua và may mắn trúng ngay một giải lần đầu (lớn hơn số tiền bỏ ra) và bỏ luôn không bao giờ mua nữa còn không thì chắc chắn là bạn sẽ đốt tiền cho giấc mơ đổi đời không bao giờ xảy ra 😀

Naked Statistics (2024) và Naked Economics (2008)